معرفی انواع عکس برداری پزشکی
عکس برداری پزشکی یکی از بهترین راهکارها جهت تشخیص و درمان بیماری‌ها می‌باشد. همانطور که می‌دانید روش‌های متنوع و مختلفی برای تصویربرداری از بدن و اندام‌ها وجود دارد که هر کدام از آن‌ها دارای ویژگی‌های خاص و کاربردهای معینی هستند. در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع عکس برداری پزشکی بپردازیم، لطفا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مفهوم عکس برداری پزشکی چیست؟
عکس برداری پزشکی، به کارگیری روش‌های تصویربرداری و پردازشی برای به دست آوردن عکس‌های خاصی از بدن انسان است که در تشخیص و درمان بیماری به ما کمک می‌کند. همچنین تکنیک‌های عکس برداری متفاوتی وجود دارد که در آن از تکنولوژی‌های گوناگونی برای ایجاد تصاویری از بدن، با هدف‌های مشخص استفاده می‌شود.
معرفی انواع عکس برداری پزشکی
در متن زیر به معرفی انواع عکس برداری پزشکی می‌پردازیم و آن‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم پرداخت:
• رادیوگرافی (X-ray)
• اولتراسونوگرافی (سونوگرافی)
• توموگرافی کامپیوتری (CAT scan یا CT)
• آنژیوگرافی
• اسکن استخوان
• فلوروسکوپی
• اکوکاریوگرافی
• تصویر برداری نوکلئار (اسکنتیگرافی)
• پوزیترون امیشن توموگرافی (PET scan)
• تصویر برداری با رزونانس مغناطیسی (MRI)
• تصویر برداری ترموگرافیک
• ماموگرافی
توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن:
در این نوع از عکس برداری بدن به صورت لایه لایه اسکن می‌شود. به همین علت اعضای داخلی بدن قابل مشاهده هستند. در واقع در این روش یک قطعه به طور حلقه‌مانند در دستگاه به صورت چرخشی در اطراف بیمار حرکت می‌کند و عکس کامپیوتری به صورت مقطعی و برشی ایجاد می‌نماید.
آنژیوگرافی:
این روش از عکس برداری برای بررسی سیستم عروقی در بخش‌های مختلفی از بدن مانند قلب، کبد، ریه و رحم است که برای پروسه‌های تشخیصی اعم از آمبولیزاسیون تومورهای پرعروق یا ترمیم تنگی‌های عروقی اندام‌ها نیز به کار گرفته می‌شود و از طرف یک کتتر کوچک (لوله بسیار باریک) توسط بی‌حسی از درون یک رگ در بخش ران‌ها وارد و به این ترتیب با کنتر‌ل رگ‌ها و مسیر خون‌رسانی به قلب و مغز صحت این سیستم‌ها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اولتراسونوگرافی (سونوگرافی):
این یک روش از عکس برداری پزشکی است که برای تولید عکس‌های داخلی بدن از امواج فراصوت استفاده می‌شود. در واقع در این فرآیند، امواج فراصوت به سوی بدن فرستاده می‌شوند و تصویرها بر اساس بازتاب این امواج از بافت‌ها و اعضا تولید می‌شوند. (استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای عکس برداری از ساختار داخلی بدن مانند جنین در رحم)
ماموگرافی:
یکی دیگر از انواع عکس برداری پزشکی ماموگرافی می‌باشد که برای تشخیص و ارزیابی بیمار‌ی‌هایی اعم از سرطان سینه استفاده می‌شود. این عکس برداری مخصوصا برای خانم‌ها جهت ارزیابی اولیه سلامت پستان استفاده می‌شود. هدف مهم از انجام ماموگرافی، شناسایی و همچنین تشخیص به موقع سرطان سینه است. البته این مریضی در مرحله‌های اول امکان دارد بدون علائم ظاهری نیز باشد، اما با ماموگرافی می‌توان آن را تشخیص داد.
رادیولوژی:
رادیولوژی یکی دیگر از انواع عکس برداری است که از طریق آن با به‌کارگیری از انرژی تابشی به تشخیص بیماری‌ها و درمان آن‌ها پرداخته می‌شوند. توسط ابزار مربوطه پزشکان می‌توانند مشکل و ایرادی که در بدن وجود دارد را مشاهده نمایند. رادیولوژی یک روش تخصصی می‌باشد که از طریق عامل‌های گوناگونی مانند عوامل فیزیکی، میدان مغناطیسی و … به تشکیل عکس‌های داخلی بدن می‌پردازد. تشخیص بیماری و در نتیجه درمان آن از طریق این عکس‌ها صورت می‌گیرد.
پوزیترون امیشن توموگرافی:
این نوع از عکس برداری پزشکی بسیار پیشرفته است که در آن برای عکس برداری و همچنین تحلیل عملکرد بدن از مواد رادیواکتیو استفاده می‌شود. در حقیقت این روش از اشعه گاما جهت نشان دادن الگوهای فعالیت بیولوژیکی داخل بدن استفاده می‌کند. این نوع از عکس برداری به عنوان یک ابزار قوی در تشخیص و مدیریت بیماری‌ها و همچنین بررسی فعالیت‌های عصبی و علائم التهابی در بدن به کار گرفته می‌شود. (استفاده از مواد رادیواکتیو برای عکس برداری پزشکی از فعالیت متابولیک در بافت‌های بدن)
فلوروسکوپی:
در این روش از عکس برداری پرتو ایکس به ناحیه مورد نظر تابیده می‌شود و در همان حال اطلاعاتی را بر روی مانیتور مخابره می‌نماید. به طور معمول این روش به منظور بررسی حرکت در اندام‌هایی اعم از دستگاه گوارش، دستگاه ادراری و اسکلتی استفاده می‌شود. (استفاده از اشعه X برای تصویر برداری پزشکی زنده و مداوم از حرکت یک جزء بدن یا مواد حاجب داخل.)
رادیوگرافی:
در این فرآیند اشعه ایکس از طریق بدن نیز عبور می‌کنند و عکس‌ها به واسطه تفاوت این اشعه توسط ساختارهای متنوعی در داخل بدن ایجاد می‌شوند. دستگاه رادیوگرافی شامل یک ابزار جانبی نوری می‌باشد که اشعه ایکس از طریق آن عبور کرده و در پایان بر روی یک فیلم حساس منعکس می‌شود و فیلم در معرض یک فرآیند شیمیایی قرار گرفته تا عکس نهایی ایجاد شود. این عکس زیر نظر پزشک بررسی می‌شود و می‌تواند اطلاعاتی درباره ساختارها و مریضی‌های موجود در بدن فراهم کند.
ام‌آر‌آی MRI:
این نوع از عکس برداری پزشکی از داخل بدن عکس تهیه می‌کند. اسکنر ام‌آر‌آی از موج‌های رادیویی و مغناطیسی برای تولید تصاویر استفاده می‌کند. به طور کل تصویرهایی که از این روش به دست می‌آیند بیشتر از پروتون‌های معلق در آب و چربی بدن به دست میآید. در حقیقت این پروتون‌ها به علت تفاوت در میزان آب در منطقه‌های گوناگون بدن و این که روند آسیب رسانی در بیماری‌ها نیز می‌تواند تاثیری بر این میزان داشته باشد.
تصویر برداری مولکولی:
تصویر برداری مولکولی اطلاعات بسیار دقیقی از فرآیندهای بیولوژیکی رخ داده در بدن و همچنین در سطح سلولی و مولکولی را فراهم می‌کند. این روش تشخیصی نیز می‌تواند بیماری را در مرحله‌های اول نشان دهد.
سخن پایانی
به طور کلی پیشرفت علم هر روز امکانات زیادی را برای یک پزشک محیا می‌کند تا با اطمینان بسیار بالاتری به تشخیص و درمان بیماری بپردازد. در این مقاله به معرفی انواع عکس برداری پزشکی پرداختیم. از شما تشکر می‌کنیم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید.